آهن یکی از مواد معدنی مهم در بدن انسان است که اگر از مقدار طبیعی کمتر باشد با علائمی مثل سردرد،سرگیجه،ضعف و بی حالی بروز می کند.
کم خونی فقر آهن یک مسئله شایعه بالخصوص درخانمها می باشد و بیماری که در آن خون فاقد سلولهای قرمز کافی و سالم است. آهن در تولید هموگلوبین، مولکولی که حامل اکسیژن در خون است، نقش دارد و وقتی آهن در بدن کم باشد این مولکول قادر به حمل آکسیژن نیست و سلول و بافت های بدن دچار هیپوکسی می شوند که مشکلات فراوان را بدنبال دارد. آهن برای حفظ تمام سلول های بدن از جمله پوست، مو و ناخن لازم است. وقتی که یک فرد آهن کافی مصرف نکند یا خونریزی های گوارشی یا عدم جذب آهن کافی از سیستم گوارشی به دلایل مختلف داشته باشد و در خانمها در دوران قاعدگی خونریزی های شدید داشته باشد، کم خونی فقرآهن به وجود می آید.
تغیرات در پوست، مو و ناخن می توانند زود تر از علایم بالینی و آزمایشگاهی کم خونی ظاهر شوند.در ظاهر پوست رنگ پریدگی دارد که یکی از شایعترین علامت کم خونی محسوب می شود.خارش یکی از علامت کم خونی فقر آهن است که ممکن است پوست به ظاهر سالم باشد.کم خونی نیز میتواند پوست را مستعد به عفونت های باکتریایی و قارچی مانند زرد زخم و کورک و کاندیدا بکند.ناخنها شکننده و در اطراف ناحنها پوسته پوسته میشود. ممکن است خطوط های عمودی روی آنها ایجاد شود و درصورت تشدید بیماری قاشقی شکل میشوند.زبان ممکن است متورم و صاف شود و یک سوزش مبهم با یا بدون همراهی با خشکی دهان داشته باشد.
یکی از بیماری دیگر که بدنبال کم خونی ایجاد میشود،آفت دهان می باشد که ممکن است تکرار شونده باشد. بیماران دچار ترک و خشکی گوشه لبها می شوند که درمواردی می تواند دردناک شود. موها خشک و شکننده می شوند و فرد متوجه افزایش ریزش مو می شود که اصطلاحا به آن تلوژن افلوویوم گفته می شود. که معمولا یک ریزش موی موقت می باشد اما اگر به موقع درمان نشود می تواند مزمن شود و این ریزش مو ممکن است در حالی شروع شود که هموگلوبین در آزمایشات طبیعی باشد اما ذخایر آهن کم شده است. در مواردی احساس درد در ریشه های مو هم دنبال کم خونی فقر آهن گزارش شده است. کم خونی فقر آهن نیز میتواند ریزش موی ارثی هورمونی را هم تشدید کند.
علامت های غیر پوستی آن شامل احساس ضعف و بی حالی و بی قراری، خستگی و پرخوابی یا کم خوابی، سرگیجه و سر درد، تپش قلب و ضربان نامنظم، مشکل در تنفس، سرد بودن دست و پا، سندرم پای بی قرار و مشکلات شناختی و پرخاشگری و تنش عصبی می باشند. سایر علایم های سود مند در تشخیص میل به خوردن مواد غیر خوراکی مثل خوردن خاک، کاغذ و مو وغیره می باشند. البته لازم به ذکر است که هیچ کدام از علایم فوق اختصاصی نیستند.افرادی که کم خونی فقر آهن دارند باید غذا های سرشار از آهن مصرف کنند که شامل سبزیجات سبز تیره برگدار، کنگر فرنگی،زرد آلو، لوبیا، عدس،نخود، سویا، گوشت قرمز، آجیل، آلو بخارا و کشمش می باشد و در موارد شدید مکملهای آهن مصرف شود یا با پزشک خود مشورت شود. استفاده از غذا های سر شار از ویتامین ث در جذب بهتر آهن کمک می کند. از مصرف چای بعد غذا خودداری شود چون مانع جذب آهن ميشود.
گرد آورنده سایت دکترِ پوست/متخصص پوست ، مو و زیبایی دکتر صابر شجاعی