خال سباسه جاداسون چیست؟

خال سباسه جاداسون (Nevus sebaceous of jadassohn) ضایعه ای با محدوده مشخص است که عمدتاً در صورت و پوست سر ایجاد میشود و عمدتاً غدد سباسه، فولیکولهای ناقص مو و غدد اپوکرین اکتوپیک (نا به جا) را درگیر میکند. به طور کلی این وضعیت از بدو تولد یا اوایل کودکی وجود دارد اما گاهی ممکن است در بزرگسالی ایجاد شود. در این وضعیت، پلاکهای اندکی برجسته به رنگ زرد، نارنجی و قهوه ای روشن با سطح هموار یا مخملی ایجاد میشود. در هنگام بلوغ این لکه ها برجسته، ضخیم و غده ای (گرهی) میشوند. تغییرات نئوپلازی ثانویه در 10 تا 30% از این ضایعات اتفاق میافتد. متداولترین نئوپلاسمها، کارسینوم سلولهای قاعده ای یا بازال (basal cell carcinoma) و سیرنگو سیست ادنوم پاپیلیفروم (syringocystadenoma papilliferum ) هستند.

خال سباسه یک تومور خوشخیم نادر در کودکان است که معمولاً به صورت لکه های زگیل مانند ریزش مو در پوست سر دیده میشود.
ایجاد نئوپلازی بدخیم ثانویه در خال سباسه نادر است و تقریباً منحصراً در بزرگسالان اتفاق میافتد.
گزارشهای قدیمیتر، فراوانی تومورهای بدخیم را بیش از حد واقعی برآورد کرده بودند. علت آن تشخیص اشتباه کارسینوم سلولهای قاعده ای بود که در واقع به جای تریکوبلاستوم (نوع خوشخیم نئوپلازی که شبیه کارسینوم سلولهای قاعده ای به نظر میرسد) گزارش شده است.
علائم احتمالی بدخیمی عبارت است از ایجاد زخم یا برجستگی جدید در این ناحیه. بنابراین در صورتی که هرگونه تغییری در خال سباسه دیده شد باید تحت بررسی پزشک قرار بگیرد.
با وجود فرض احتمال کم تغییر شکل بدخیم در کودکان، چکاپهای منظم بالینی برای اطمینان بیشتر و به عنوان جایگزین جراحی پیشگیرانه در این سن توصیه میشود.
در صورتی که قرار است درمان انجام شود، برداشت ضایعه با جراحی بهترین درمان است، اگرچه زمان بندی جراحی جای بحث دارد.
فاکتورهایی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از اندازه و محل خال، اهمیت زیبایی این ناحیه و خطرات و فواید جراحی زود هنگام ( که معمولاً مستلزم بیهوشی عمومی میباشد) در مقابل به تعویق انداختن جراحی (که معمولاً با بیحسی موضعی انجام میشود).

نمای بالینی خال سباسه:
در اکثریت قریب به اتفاق موارد، لکه منفرد بدون مو در پوست سر از بدو تولد یا اوایل کودکی وجود دارد. یک پلاک مخملی زرد - نارنجی یا برنزه نیز ممکن است در سایر نواحی سر و گردن وجود داشته باشد.تأثیر هورمونهای مادر میتواند بروز آن در نوزادی را اندکی افزایش دهد در حالی که هورمونهای بلوغ نمای زگیلی شکل در نوجوانی را افزایش دهد.خال سباسه بیشتر در پوست سر دیده شده و کمتر در صورت، اطراف گوشها، گردن یا بالاتر ایجاد میشود

درمان:
به راحتی نمیتوان احتمال بدخیمی این وضعیت را با دقت مشخص کرد. تغییرات بدخیمی در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد. به همین علت بسیاری از متخصصان توصیه میکنند ضایعه با روش جراحی به صورت کامل برداشته شود و ترجیحاً این کار پیش از بلوغ انجام شود چرا که با افزایش سن ضخامت آن بیشتر شده و احتمال بدخیمی افزایش پیدا میکند.معمولاً برای این درمان، برش کل ضخامت پوست لازم است و برش لایه روی پوست توصیه نمیشود چرا که ممکن است تغییرات بدخیمی در زیر سطح پوست پنهان بماند.

تعیین زمان جراحی مسئله مورد بحث است. اغلب تا زمان بلوغ تنها بر آن نظارت میشود چرا که تغییرات بدخیمی پیش از این سن نادر است. با این حال فاکتورهای زیادی باید در نظر گرفته شود از جمله اندازه و محل خال سباسه، اهمیت زیبایی آن و سنجیدن خطرات و فواید استفاده از بیهوشی عمومی که برای برداشتن ضایعه در این سن لازم است.اخیراً آنالیز بازنگرانه از 707 مورد خال سباسه از سال 1999 تا سال 2012 انجام شد که تأیید کرد بیشتر موارد نئوپلازی ثانویه خال سباسه خوش خیم بوده است.

از آنجایی که در این پژوهش هیچ تومور بدخیمی در کودکان دیده نشد، مؤلفان این پژوهش معتقدند دلیل قابل قبولی برای تأخیر در جراحی تا زمان بلوغ وجود دارد.
لیزر دی اکسید کربن (CO2) برای درمان بیمارانی که بینی آنها درگیر شده است استفاده میشود. با این حال خطرات بلند مدت تغییر شکل بدخیمی در بخشهای عمقی پوست باید در نظر گرفته شود.بیماران باید به عنوان بخشی از سندرم خال سباسه خطی، از نظر وجود موارد دیگر مورد معاینه قرار بگیرند.

گرد آورنده سایت دکترِ پوست/متخصص پوست، مو و زیبایی مریم ملکی