خارش، یکی از شایعترین شکایات پوستی است که گاهی آن قدر شدید میشود که خواب و آرامش را از فرد میگیرد.
خارش مهمترین و شایعترین علامت در بیماریهای پوستی است و بسیاری از مواقع انگیزه اصلی بیماران از مراجعه به پزشک، تسکین و بهبود آن است.
خارش در واقع احساسی خاص است که توسط مغز درک میشود و متعاقب آن فرد تمایل به خاراندن منطقه ای از بدن خود را پیدا میکند.
عمل خاراندن در شروع کار لذت بخش است ولی در صورتی که تمایل به خاراندن از طرف شخص پاسخ مثبت دریافت دارد یعنی موضع خاصی خارانده شود احساس خارش بیشتر میگردد و فرد تمایل پیدا میکند شدت خاراندن خود را بالا ببرد. معمولا آنقدر فرد به خارش ادامه میدهد تا منطقه خارش را زخم کند یا آنجا به خون افتد. در اینجا خارش ایجاد کننده نوعی چرخه معیوب و افزایش یابنده است که به مرور زمان به شدت آن افزوده میشود. این ویژگی در خارش بر خلاف حس درد است که از جهات دیگر شبیه حس خارش است. ما معمولا در مواجه با محرکهای دردناک واکنشی نشان میدهیم که آن واکنش شدت دردمان را کاهش میدهد ولی در خارش همانگونه که در جملات قبل آمد واکنش ما باعث تشدید خارش میشود.
به خاطر این ویژگی حس خارش هست که در خارشهای مختلف اولین توصیه عام پرهیز از خاراندن است .این توصیه بسیار ساده مینماید ولی اهمیت زیادی دارد خصوصا در خارشهایی که ریشه در عادت یا وضعیت روانی فرد دارند اهتمام به این توصیه میتواند مشکل بیمار را تا حد زیادی کاهش دهد. از طرف دیگر از آنجا که خارش حسی است که درک میشود(یعنی موقعیتی سابجکتیو و ذهنی است) وضعیت روحی روانی فرد در شدت خارشی که درک میشود نقش زیادی دارد در نتیجه فارغ از علت موجد خارش، پزشک باید به وضعیت روانی فرد مثلا از جهت وجود یا عدم وجود اضطراب و افسردگی توجه داشته باشد و در صورت ملاحظه مشکل از این بابت درمانی برای برای آن در نظر بگیرد.
رشته های عصبی که خارش را منتقل میکنند گرما را هم انتقال میدهند و این احتمالا موجب میشود خارش در محیط گرم بیشتر احساس شود لذا یکی دیگر از توصیه های کلی که به بیماری که خارش دارد میشود گرم نکردن منزل و لباس زیاد نپوشیدن است در همین راستا اگر خارش به صورت موضعی و منطقه ایست میتوان با گذاشتن یخ در محل از شدت خارش کم کرد و اگر خارش عمومی و در همه بدن احساس میگردد میتوان از دوش آب خنک یا آب غیر داغ برای کاهش خارش استفاده کرد.
گرد آورنده سایت دکترِ پوست/متخصص پوست ، مو و زیبایی دکتر ونوس مجلسی
سایر مطالب